Ból może występować w sposób ostry, tzn. przez ograniczony czas, lub przewlekły, przez dłuższy okres czasu.

Ból przewlekły jest jedną z najczęstszych dolegliwości. Według danych austriackiego stowarzyszenia „Pain Alliance” w samej Austrii cierpi na niego 1,5 miliona osób. U połowy z tych pacjentów ból przewlekły ma wpływ na życie zawodowe, a 11% nie jest w stanie pracować z powodu swoich dolegliwości.¹

Ból jest klasyfikowany nie tylko ze względu na czas trwania, ale również ze względu na mechanizm wyzwalający, na tzw. ból nocyceptywny, neuropatyczny, mieszany i dysfunkcyjny.^2,3 Dlatego też rodzaj bólu musi być znany w przypadku rozpoczynania farmakologicznej terapii bólu, aby móc indywidualnie dostosować do pacjenta terapię w zalezności od mechanizmu wyzwalającego ból.

Ból nocyceptywny jest spowodowany ostrym uszkodzeniem tkanek w kontekście chorób zapalnych, zwyrodnieniowych i złośliwych lub w kontekście ostrego urazu. W zależności od lokalizacji można wyróżnić ból somatyczny (spowodowany chorobami układu mięśniowo-szkieletowego, skóry, tkanki podskórnej i błony śluzowej) oraz ból trzewny (dotyczący narządów wewnętrznych, np. kolka). Ból nocyceptywny jest przekazywany przez receptory bólowe (nocyceptory) i ma zazwyczaj stały charakter (np. kłujący, tępy lub wiercący). Ból neuropatyczny występuje po uszkodzeniu lub w chorobie układu nerwowego (często określany jako „nerwoból”) i jest często opisywany jako piekący, mrowiący, kłujący, strzelający, promieniujący, „elektryzujący”. Ból neuropatyczny podlega innemu mechanizmowi niż ból nocyceptywny i, odpowiednio, wymaga innych leków przeciwbólowych. Ból mieszany ma zarówno komponenty nocyceptywne, jak i neuropatyczne.

Te rodzaje bólu mogą mieć różne natężenie, od łagodnego do silnego, i mogą występować w kontekście różnych chorób (np. nowotworowych lub nienowotworowych). Dlatego, szczególnie w kontekście terapii bólu przewlekłego, dokładne rozpoznanie zarówno mechanizmu, jak i natężenia bólu jest niezbędne do prawidłowego doboru leku przeciwbólowego.

¹ Rudolf Likar. Opioids in chronic pain. Ärztemagazin 11, 2017: 16- 19.

² Sabine Sator-Katzenschlager. Pain therapy update 2015. physician & practice volume 69, 2015: 89-94.

³ Gabriele Grögl. Type of pain determines type of drug. Physicians Crown Pain17, 2017: 14-16.